Wróćmy do klasyki #23

 

Józef Ignacy Kraszewski urodził się w 1812 roku w Warszawie. Od wczesnych lat młodzieńczych  Kraszewski  przejawia dwie pasje: historyczną i czytelniczą. Historią interesował się jak naukowiec, a książki były jego namiętnością życiową. Kraszewski uprawiał trzy typy pisarstwa: artystyczne - jako powieściopisarz, poeta i dramaturg; naukowe - jako wydawca materiałów źródłowych dotyczących historii Polski; publicystyczne - jako współpracownik prawie całej współczesnej mu prasy polskiej, redaktor sześciu pism.

Był pierwszym polskim powieściopisarzem. Na szczególną uwagę zasługuje jego koncepcja powieści historycznej. Wśród powieści Kraszewskiego badacze jego twórczości wyróżniają trzy zespoły tematyczne: ludowy (np. Ulana, Chata za wsią), historyczny ( Hrabina Cosel, Starosta warszawski), i społeczno - obyczajowy ( Latarnia czarnoksięska, Dziecię Starego Miasta).

Stara baśń powstała z kilku przyczyn, wśród których trudno wskazać najważniejszą. Okres romantyzmu przyniósł w literaturze polskiej zainteresowanie podaniami, legendami, pieśniami ludowymi. Odwoływali się do nich wielcy poeci: Mickiewicz, Słowacki. Legendy i podania związane z początkiem państwa polskiego były szeroko znane, od początku XIX wieku ukazywało się wiele utworów literackich związanych z tą tematyką.

Kraszewski był dzieckiem swej epoki. Bardzo wcześnie zainteresował się początkami narodu i państwa polskiego. Równocześnie  z pracami nad prehistorią prowadził badania etnograficzne nad sztuką ludową, a szczególnie uwagę poświęcił pieśniom ludowym, ponieważ sądził, że odzwierciedlają charakter narodu.

Kraszewski twierdził, że w literaturze polskiej nie ma eposu bohaterskiego pochodzącego co najmniej ze średniowiecza, utworu na kształt pieśni o królu Arturze i rycerzach okrągłego stołu, czy Pieśni o Rolandzie. Ten brak był kolejną przyczyną, dla której Kraszewski zdecydował się na napisanie Starej baśni - chciał stworzyć taki epos.

I wreszcie ostatni ważny powód: chciał dać świadectwo naszemu pochodzeniu, dawności organizacji państwowej, poziomowi kultury naszych przodków w IX i X wieku. 

Miejscem akcji w Starej baśni są tereny w pobliżu obecnego Gniezna, a ściśle: ziemie położone nad jeziorem Lednica, na którym znajduje się wyspa Ostrów Lednicki.

Książki J. I. Kraszewskiego można wypożyczyć:

Autor: józef Ignacy Kraszewski - OpacWWW - Prolib Integro (mbp.katowice.pl)

I. C.